Geiger: 832, Mefaret Yüce, Hicran Akaalp

İzmir’in Gaziemir ilçesi Emrez mahallesinde hurda akümülatörlerden külçe kurşun elde etmek için 1940 yılında “Aslan Avcı Döküm Sanayi A.Ş” ‘nin fabrikası kurulur. 2007 yılında Türkiye Atom Enerji Kurumu fabrika arazisinde nükleer atık bulunduğunu tespit eder. Fabrika 2010 yılına kadar hurda akülerden kurşun üretmeye devam eder, 2011’de Torbalı’ya taşınır.

Önlem olarak fabrika sahası tel örgüyle çevrilir, uyarı levhaları dikilir.

Fabrikanın 70 dönüm arazisine gömülen ve ne zaman nereden geldiği bilinmeyen atıklar radyasyon yaymaya devam ederken kamuoyu durumu aradan beş yıl geçtikten sonra 3 Aralık 2012’de Radikal gazetesinin çevre muhabiri Serkan Ocak’ın “İzmir’in Çernobili” başlıklı haberiyle öğrenecektir.

Türkiye'de bulunmayan nükleer çubuklar (Europium 152) yurt dışından getirilerek içindeki kurşun ve gümüş geri kazanılmış, geriye kalan radyasyonlu atıklar rastgele etraftaki araziye gömülmüştür.

(https://www.yesilodak.com/yillardir-temizlenmeyen-100-bin-ton-nukleer-atik-zehir-saciyor)

Uzmanlar normal şartlarda bir insanın maruz kaldığı yıllık radyasyon dozunun 1 µSv/h olabildiğini ama Emrez Mahallesinde geiger cihazıyla yapılan ölçümün 832 µSv/h gösterdiğini belirtmekteler.

“(µSv): Mikrosievert radyasyonun insan vücudunda zararlı etkilerinin ölçümünde kullanılan uluslararası birimdir)

***

Aktepe ve Emrez bir dönem İzmir’in çeperinde bulunan mahallelerdir. Sanayi bölgesinin genişlemesiyle birlikte iş olanağı doğunca nüfus artar, mahalle İzmir’in ve Türkiye’nin farklı bölgelerinden göç almaya başlar.

Bu gün Gaziemir’de 137.754 kişi yaşamaktadır, radyasyonlu alana en yakın olan Aktepe mahallesinin nüfusu 6.425 kişidir.

Gaziemir’de nüfusun % 80’i en az okur yazar düzeyindedir, genellikle inşaat işçiliği, zanaatkarlık yaparlar, şoför, idari personel, bekçi olarak çalışırlar.

Radyasyonlu alanın çevresinde, kamusal yapılar, yüzlerce işçinin çalıştığı AVM, otomotiv, tekstil, inşaat, yedek parça gibi sanayi kolları ve konutlar bulunmaktadır. Mahallede 841 öğrencisi ve 34 öğretmeni olan bir ilkokul ile 615 öğrencisi, 49 öğretmeni bulunan bir ortaokul ve bir sağlık ocağı bulunmaktadır.

Gaziemir’de planlanan kentsel dönüşüm fabrikanın arazisini de kapsamaktadır.

Mahalle halkının EGEÇEP, TMMOB - Çevre Mühendisleri Odası ve Yeşil ve Sol Gelecek Partisi ile zaman zaman yerel yönetimlerin de destek verdiği radyasyondan arınma mücadelesi devam etmektedir.